Lütfen bekleyin..

Fadıl Öztürk

Her yer İstanbul...

22 Haziran 2019, 08:08

‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ deyimindeki ‘kapı’ İstanbul’dur şimdi. O kapı, hangi şehirde yaşarsak yaşayalım her birimizin kapısıdır artık.


Gündemi takip etmek ve onun hızını yakalayıp, ona göre bir makale yazmak mümkün değil. Ben en iyisi hayatıma girmiş belediyelerle başlayıp, oradan İBB seçimine varayım. Hiç olmazsa yazı gündeme kurban olup kum gibi parmaklar arasından akıp gitmez, kalır.

Bizim kentlerdeki belediyelerle tanışmamız cumhuriyetle başladı. Katliam ve sürgünlerden epey sonra geride kalanlar kendilerine bir hayat örmek için göçtükleri şehirlerde belediye ile tanıştılar. Ben, okumak için taşındığımız Elazığ’da tanıştım belediyeyle. Belediyeyi, belediye binasını tanımadan ilkokulda ‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ diye başlayan cümleyi öğrenmiştik. Köylerimizin tozlu ve çamurlu yollarına benzemeyen, taş döşenmiş yollarla tanıştığımız yıllardı. Belediyenin yolunu dahi bilmezken, mahalleli bir elinde faraş bir elinde çalı süpürgesiyle dolaşan çöpçüsünü, çöpçüsü de mahalleliyi tanırdı o zaman. Çöpçülük, devlet kapısında bulunmuş bir iş olduğu için hamallık gibi ağır işlerden daha itibarlıydı. Çöpçülük aşağılanmaz, onlara yardım eli uzatılırdı.

‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ diye başlayan cümlenin, adına ‘Köse’ denilen ve mahallede başıboş dolaşan köpekleri temizlemekle (telef etmekle) görevlendirilen belediye memurları olduğunu öğrenince temizlemenin ne anlama geldiğini öğrenmiştik. Düzen ve kurumlarının uygulamalarına ilk kez çocuk halimizle karşı gelmiş, canlı hayatların yanında saf tutmuştuk.

Mahalleli kendi arasında Alevi, Sünni, Ermeni ayrımı ile gizli bir saflaşma yaşasa da belediyenin telef memurları olan köselere karşı mahallenin başı boş dolaşan köpeklerini koruyup kollamakta birleştiklerini dün gibi hatırlıyorum. O durumlarda mahalleli sokak köpeklerini bahçelerine, hatta evlerinin içine alarak saklar onların telef edilmemeleri için ellerinden geleni yaparlardı. Köpekler de katillerini tanıdıkları için mahalleliye sığınırdı. Bu durum mahallelinin üzerinde konuşup anlaşarak sergilediği bir hâl değil, bütün farklılıklarına rağmen bir canlının yaşamı üzerinde zımnen anlaştıkları bir durumdu. Tıpkı olmadık bir ağaç dalında kuşlara pusu kuran kedileri gördüğümüzde onları taş ve sopa ile kovalamak gibi bir insan haliydi.

Köseler mahallelinin bu halini bildiklerinden saklanan köpekleri bulmak için olmadık köşelere kadar gizlice girerdi, mahallelinin sert tepkisiyle karşılaştıklarında da oraları hemen terk ederlerdi. Dini, dili, ırkı ne olursa olsun mahalleli köseleri tanır, amaçlarını bilir ve besledikleri köpekleri korumak için birleşirlerdi. Tarlalarda, sokak içlerinde telef edilmiş köpek cesetlerini gördüğümüz için belediyelere muhalif olmuş çocuklardık. Yani temizlemenin kapısının önünü süpürmekle kalmadığını böylece öğrenmiş, muhalif olmuş ve üstümüze düşeni yapmıştık.

Elâzığ Belediye binasının altındaki Saray Sineması’nda sahnelenmek istenen Pir Sultan Abdal oyununun gerici faşist kesimin kazan kaldırmasıyla oynanmadığını dün gibi hatırlıyorum. Yıl 1967 ya da 1968 olmalıydı. Sonraki yıllarda bütün partilere ve adaylarına rağmen Elazığ Belediye Başkanlığı seçimlerine Gündoğdu adında alevi bir aday ile bağımsız girdiğimizi, ben ve sonraki siyasi hayatta da arkadaşım olacaklarla beraber 1. Harput Caddesi üstünde bir kahveyi üs olarak kullandığımızı, çok iyi çalıştığımızı hatta seçimi kazandığımız halde bize kaybettirildiğini hiç unutmuyorum. ‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ ile başlayan sözün siyaseten de yok saymak, fırsat vermemek olduğunu o zaman öğrenmiştik...

Büyüyüp kendimize bir yol çizdiğimiz dönemde, devlet olanca gücüyle ‘Nokta Operasyonu’ adı altında Fatsa’ya yüklenirken oradaki tüm partilerin ilçe teşkilatlarının parti genel merkezleri ve devlet baskılarına rağmen Terzi Fikri’nin arkasında durmaları geliyor aklıma. O zaman ‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ sözünün kanla yapılmış olduğuna tanık olmuştuk. Birçok devrimci o operasyonla öldürülmüş olmasına, Terzi Fikri cezaevinde ölmesine rağmen, halkın kendisini yönetmesine iyi bir örnek inkâr edilmez bir gelenek olarak kendini bugüne taşıdığını bilmeyenimiz yoktur. O Nokta Operasyonu ile devletin ‘temizleme’ niyetinin sınır tanımazlığını da öğrenmiştik.

Yine de ‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ ile başlayan cümleyi yaşadıklarımızdan azade, olduğu gibi okursak: yarın yapılacak İstanbul seçimi İstanbullunun iktidarı kapısının önünden temizleme seçimidir. Bu durum faşizan iktidardan kurtulma savaşının başlama düdüğüne döndü, artık her yer İstanbul...

‘Herkes kapısının önünü temizlerse...’ deyimindeki ‘kapı’ İstanbul’dur şimdi. O kapı, hangi şehirde yaşarsak yaşayalım her birimizin kapısıdır artık. Zar zor idare ettiğimiz, tencerenin kaynadığı, ele güne muhtaç olmadığımız, derdimize razı olduğumuz yerin kapısıdır. Evin babası o kapıdan çıkıp gider işe, çocuklar o kapıdan çıkarak giderler okullarına. Bir işte çalışmıyorsa evin annesinin adeta nöbetçisi olduğu yerdir o kapı...

Onları süpürüp atma nedenlerimiz ihtiyaçlarımızdan kaynaklanmalı, yaşama arzumuzdan, insan kalma halimizden, hayatımızı kimseye muhtaç olmadan sürdürme halimizden...

Bunları yazarken aklıma hiç durmadan akan nehirler geliyor, gökyüzünü yurdu sayan kuşlar geliyor, rüzgârla beraber bir basma entari gibi sallanan buğday başakları geliyor, daha doğmadan isim aradığımız çocuklar geliyor, akşama doğru gölgeleri uzanan ağaçlar geliyor aklıma. Bunları yazarken her yer İstanbul...

Bu haber 673 kere okundu
  • Bu haberi paylaşın:
UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik ve tamamı büyük harfle yazılan yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları
1200 gün önce
1318 gün önce
1324 gün önce
1340 gün önce
1368 gün önce
1396 gün önce
1424 gün önce
1452 gün önce
1486 gün önce
1606 gün önce
1613 gün önce
1662 gün önce
1676 gün önce
1704 gün önce
1711 gün önce
1725 gün önce
1739 gün önce
1781 gün önce
1795 gün önce
1809 gün önce
1822 gün önce
1830 gün önce
1836 gün önce
1858 gün önce
1865 gün önce
1892 gün önce
1914 gün önce
1977 gün önce
2046 gün önce
2060 gün önce
2102 gün önce
2145 gün önce
2194 gün önce
2221 gün önce
2236 gün önce
2278 gün önce
2299 gün önce
2327 gün önce
2432 gün önce
2439 gün önce
2460 gün önce
2467 gün önce
2474 gün önce
2495 gün önce
2502 gün önce
2516 gün önce
2530 gün önce
2551 gün önce
2967 gün önce