Lütfen bekleyin..

Mustafa Elveren

Dersim’in İki Köyü’nde İlk Radyo ve Köylülerin Merakı

02 Ocak 2017, 17:35

Birincisi; Dersim-Nazimiyeli bir adam dedesinden dinlediği tarihi anıyı arkadaşına anlatır. Arkadaşı da bu anıyı Facebook üzerinden paylaşır. Olay 1960'lı yıllarda Dersim'in Kıl Köyü'nde yaşanmış gerçek bir öyküdür.

İkincisi; Dersim-Mazgirt'e bağlı Goman Köyü'nde ilk radyo ile ilgili olarak bizzat yaşadığım bir anı.

Bu iki anıyı burada sizlerle paylaşmak istiyorum.

Mazgirt-Nazimiye Hattında İlk Radyo(**)
Nazimiyeli Adam Mazgirt'in bir köyüne uğrar. Mazgirt dönüşünde Nazimiye'nin Kıl Köyü'nden geçerken karşılaştığı köylülerle oturup sohbet etmeye başlar.

Köylüler: -Nereden geliyor, nereye gidiyorsun?

Adam: -Mazgirt'den geliyorum, Nazimiye'ye gideceğim. Mazgirt'te gördüğüm bir şeyi size anlatacağım. Ama biliyorum inanmayacaksınız!

Bunun üzerine köylülerin merakı daha da artar.

Köylüler: -Hayrola! Ne gördün? Anlat bakalım. İnanılır gibiyse niye inanmayalım ki!

Köylülerin bu isteği üzerine adam gördüğü ve yaşadığı olayı anlatmaya başlar.

Adam: -Ben hala inanamıyorum! Mazgirt'in filan köyüne gittim. Adam masanın üzerine düğmeli bir sandık koydu. Sandığın düğmesine bastı, İsmet İnönü Ankara'da konuşuyordu. Konuşmasını aha bu kulaklarımla duydum! Fakat biliyorum bana inanmayacaksınız.

Tabiki köylüler adama inanmazlar ve üstelik de tepki gösterirler.

Köylüler. –Bu zamana kadar çok yalan duyduk ama seninki gibi kuyruklusunu da ilk defa duyuyoruz.

Bir zaman sonra Mazgirt'e gidip-gelen o köylüler ile çevre köylerdeki insanlar adamın anlattığı sandığın RADIO olduğunu öğrenmiş olurlar.

Köylüler her defasında radyoyu gördüklerinde adamın anlattıklarını hatırlıyorlarmış.

Goman'da İlk Radyo Ve Teyp

Yine 60'lı yıllarındaydı. 8-9 yaşlarındaydım. Bizim Köye (Mazgirt'e bağlı Goman) ilk RADYO babam Zülfü Elveren tarafından Elazığ'dan getirdiğini hatırlıyorum. Düğmeli bir sandığa benziyordu. Şimdiki 60 ekranlı tüplü televizyonların boyundaydı. Yanında da üst üste dizilmiş çok büyük boyda yuvarlık birkaç tane pil (bataryası) vardı.

İlk günlerde radyoyu görmek ve dinlemek için hem çevre köylerden hem de bizim köyden gelenlerden iki odalı evimiz dolup taşıyordu. Yine aynı şekilde yılbaşı piyango çekilişinde bilet alanlar numaraları dikkatle takip ederlerdi. (***)

O radyodan haberler başta olmak üzere, türküleri dinlerdik. O dönemde Türkiye'de yayımlanması yasak olan Kürdçe klamları kısa dalga üzerinden Erivan Radyosu'ndan dinlerdik. Yine kısa dalga üzerinden Bizim Radyo'dan (TKP'ye ait) Alevi deyişlerini, sol türküler ile TKP'nin haberlerini babamla birlikte dinlediğimizi hatırlıyorum.

Bir diğer anım ise, köyde ilk teyple ilgilidir. Köyümüzün ilk öğretmenlerinden Ali Elveren (Kahramanoğlu) yaz tatilinde o tarihlerde henüz yeni olan bir teybi köye getirmişti. Teyp rulo şeklinde büyük bir bant ile çalışıyordu. Köyümüzde iki gözü doğuştan kör olan yaşlı Emine teyzenin sesini kaydetmiş ve kendisine dinletmişti. Emine teyzenin küfürlü tepkisini ve köylülerin gülüşlerini hatırlıyorum. Apo Hüseyin'in evinin damında köylüler toplanıp, teybi dinlerdi.

Kıssadan Hisse: Dersim halkı o tarihlerde çok dağlık bölgelerde yaşamalarına rağmen, bilim ve teknolojiye hep ilgi göstermiştir. O günden günümüze kadar yapılan istatistiklere göre; Dersimliler asker-polis mesleği yerine öğretmen, doktor, avukat, mühendis gibi bilim adamı olmayı hep tercih etmişlerdir.

30.12.2016

(**) - Piro Kaplan'ın 15/06/2013 tarihinde Facebok'ta paylaştığı mesajı sadeleştirilerek aktarılmıştır (M.E)

(***)- 2017 yılının emek, barış ve özgürlük getirmesini dilerim.

Bu haber 949 kere okundu
  • Bu haberi paylaşın:
UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik ve tamamı büyük harfle yazılan yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları