Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Halkların en tartışmasız haklarından biri olan anadil, yüz yıllardır ulus-devlet zihniyetinin tek tipçi dayatması altında sömürülüyor. Türkiye'de ise "Türkçe konuş çok konuş", "Vatandaş Türkçe konuş" sloganlarıyla bile yayılan asimilasyon politikaları sonucu pek çok dil yozlaşma ve yok olma tehdidi ile karşı karşıya. Bu dillerden biri de Kürdistan'da Diyarbakır, Bingöl, Dersim, Elazığ'da yoğun olarak konuşulan Kürtçe'nin bir lehçesi olan Zazaca (Kîrmancki). Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde Zazaca üzerine çalışan Netice Altun, devletin anadilde eğitim taleplerini yok saydığı Türkiye'de, ailelerin çocukları ile anadillerinde konuşarak Zazaca ve diğer dillerin yok olma tehdidini önleyebileceğini söyledi.
'İki dil arasında kalınıyor'
Araştırmacılara göre 12-13 yaşındaki çocukların belirli bir yaştan sonra dil öğrenme konusunda zorlandığını söyleyen Netice, "Konuşsalar da karıştırıp başka aksanla konuşuyorlar. Anadili gibi düz ve akıcı bir şekilde konuşamıyorsun. Yani bu yaşlara kritik yaşlar diyebiliriz" dedi. Zazaca'nın konuşulmamasını birçok nedene bağlayan Netice, "En büyük sorunumuz iki dil arasında kalmamızdır. Çünkü etrafımızda Kürtçe de Türkçe de konuşan çok. Böyle olunca da bu iki dilden birini seçiyoruz ve kendi dilimizi konuşmayı bırakıyoruz" diye belirtti.
'Zazaca konuşan genç göremiyorum'
Özellikle gençlerin Zazaca konuşmayı ötelediğine değinen Netice, Zazaca konuşan gençleri göremediğini vurguladı. Netice, gençlerin konuşmadığı bir dilin gittikçe yok olacağına dikkat çekerek, çocukları ana dillerini konuşması noktasında uyardı: "Dilin unutulmaması için 2 önemli şey var. Birincisi, anadilde eğitim görülmesi gerekiyor. Fakat bu talep devlet tarafından yok sayılıyor. İkincisi ise anne ve baba evde bulunanlarla ve çevredeki bireylerle ana dillerinde konuşmaya özen göstersinler. Bu dediğim sadece Zazaca için değil Kürtçe'yi kapsayan tüm diller için geçerlidir."
'Dilimiz kimliğimiz, tarihimiz, geleceğimizdir'
Netice, Zazaca'nın gelişmesi için çalışmalar yaptığını söyleyerek, "Hep diyorum; Zazaca yazalım, Zazaca konuşalım ve Zazaca okuyalım. Çocuklarımızla da anadilimizle konuşalım. Dilimiz kimliğimiz, tarihimiz ve geleceğimizdir, bunu yok etmeyelim" diye konuştu.
ŞEHRİBAN ASLAN/JINHA
