‘Kilyos Mezarlığı, Zilan ve Dersim katliamlarından bağımsız değil’

Bitlis Merkeze bağlı Yukarı Ölek (Oleka Jor) köyünde bulunan Garzan Mezarlığı, 19 Aralık 2017 yılından askerler tarafından yıkılarak, 282 cenaze ailelerinden habersiz çıkarıldı. Cenazeler, önce İstanbul Adli Tıp Kurumu’na (ATK), ardından Kilyos Mezarlığı içinde bulunan kaldırıma gömüldü. Bugüne kadar 22 cenaze DNA eşlemesinin ardından ailelerine teslim edilirken, halen 260 cenaze Kilyos kaldırımında ailelerine teslim edilmeyi bekliyor. 

 

Cenazelerin kaldırıma gömülmesinin utanç olduğunu belirten Sivil Toplum Örgütü (STÖ) temsilcileri, cenazeler kaldırımda olduğu sürece, utancın devam edeceğini söyledi. 

 

 

Çözüm sürecinin sonlandırılarak çatışmalı sürecin başlamasından sonra çok ağır insan hakları ihlallerinin yaşandığını söyleyen İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, mezarlıkların yıkılarak cenazelerin ailelerden habersiz getirilip kaldırma gömülmesinin düşmanca bir yaklaşım olduğunu ifade etti. Mezarlıklara saldırıların en ağız hak ihlali olduğunu dile getiren Yoleri, “Türkiye bunu yaparken hem kendi yasalarını hem de uluslararası yasaları hiçe saymıştır. Dolayısıyla suç işlemiştir” dedi. 

 

 

Garzan Mezarlığı’nda cenazesi olan ailelere defalarca acı yaşatıldığını ifade eden Yoleri, cenazelerin kaldırıma gömülmesinin ortaya çıkmasından sonra ailelerin acılarının katlandığını söyledi. Cenazelerin kaldırımdan alınması için yakınını kaybeden her ailenin ATK’ye başvurması gerektiğini ifade eden Yoleri, STÖ’lerin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğinin altını çizdi. 

 

 

Anadolu Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ANYAKAY-DER) Eşbaşkanı Şehmuz Işık, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Kürtlerin “bölücü, terörist ve eşkiya” olarak nitelendirdiğini belirterek, bu nedenle Kürtlerin sürekli katliamlara maruz kaldığını söyledi. Zilan ve Dersim katliamlarında öldürülen on binlerce insanın cenazelerinin çukurlar kazılarak gömüldüğünü hatırlatan Işık, Garzan’da yapılanların da geçmişte yaşananlardan bağımsız olmadığını söyledi. Kürtlerin cenazelerine yönelik saldırıların ilk olmadığına dikkat çeken Işık, “Kulağı ve başı kesilenler, cenazelerin çatışma bölgesinde bırakılması, kazılan çukurlara gömülmesi, ailelerine teslim edilen cenazelerin dini vecibelerinin yerine getirilmemesi gibi sayısız örnek verebiliriz” diye belirtti. 

 

 

Kaldırıma gömülen cenazelerin devletin bilgisi dahilinde Garzan Mezarlığı’na defnedildiğini vurgulayan Işık, “Çözüm süreci sonlandırıldıktan sonra Garzan Mezarlığı yerle bir edilerek, ailelerden habersiz cenazeler önce ATK’ye, ardından Kilyos kaldırımına gömüldü. Bu durum hiçbir şekilde kabul edilemez. Yapılan gerek insan hakları açısından gerekse evrensel hukuk açısından suçtur. Biz işlenen bu suçun cezalandırılması ve kaldırma gömülen cenazelerin ailelerine teslim edilmesi için konunun takipçisi olacağız” diye konuştu. 

 

 

Kaldırıma gömülen cenazelerin alınması için onlarca ailenin DNA örneğiyle başvuruda bulunduklarını anımsatan Işık, “Devlet DNA testlerinde zorluklar çıkarıyor. Bu Kürt halkına karşı uygulanan bir saldırı konseptidir. Cenazelere ve mezarlıklara yapılan saldırılar ile devlet, Kürt halkına ‘Kürtlüğe dahil ne varsa biz ortadan kaldırırız’ mesajı veriyor. Biz her zaman değerlerimize sahip çıkacağız” ifadelerini kullandı. 

 

Kilyos kaldırımına gömülen cenazelerin Türkiye tarihine kara leke olarak kazındığını söyleyen Işık, siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere herkesin yapılan zulme karşı ses çıkarması gerektiğini söyledi.