‘Gayri müslim, Kürt ve Alevi’nin payına katliam düştü’

İdam edilişinin 81. yılında Seyit Rıza ve yoldaşları Demokratik Alevi Dernekleri İzmir Şubesi ve İzmir Dersim Kültür ve Dayanışma Derneği öncülüğünde Karşıyaka İskelesi’nde anıldı. Anmada mumlar yakılarak niyaz ve lokmalar dağıtıldı. HDP, SMF, Partizan ve Alevi kurumlarının yanı sıra çok sayıda yurttaşın katıldığı anmada kitle adına açıklamayı Demokratik Alevi Dernekleri İzmir Eş Başkanı Nebahat Çelik okudu.

Attıkları “Devlet Dersim tertelesi ile yüzleşsin”, “Dersim onurdur, onuruna sahip çık”, “Tertele Dersim Xo Vîra Meke”, ve “Dersim, Roboski, unutulmaz hiçbiri” sloganları ile soykırıma dair tepkilerini dile getiren dernek üyeleri, taleplerini ise taşıdıkları “Devletin Dersim katliamı arşivleri açılsın” dövizi ile gösterdi.

Çelik, katliam ile yüzleşilmesi, Seyit Rıza ve yoldaşlarının cenazelerinin teslim edilerek nakline engel olunmaması,cezaevine atılan Dersimliler ve kayıp çocukların akıbetinin açıklanması, toplumsal kimliklerinin tanınarak asimilasyona ve şiddete son verilmesi çağrısında bulundu.

“İSYAN VE EŞKİYA YALANLARI İLE KATLİAM MEŞRULAŞTIRILDI”

İdam edilişlerinin 82.yılında Seyit Rıza ve arkadaşlarını şahsında  mazlumları anmak, halkların vicdanına seslenmek ve adalet taleplerini yinelemek için bir arada olduklarını ifaden eden Çelik, Dersim’de gerçekleştirilen vahşetin isyan ve eşkiyalık  yalanlarıyla meşrulaştırılmak istendiğini vurguladı.

Çelik, “Bilindiği gibi 1937-38 yıllarında Dersim’e kapsamlı seferler gerçekleştirilmiştir. Makro düzeyde planlanarak gerçekleştirilen bu vahşet, İsyan vardı, eşkiyalık vardı yalanlarıyla meşrulaştırılmak istenmiş, bu yalanlar günümüze kadar aralıksız biçimde tekrarlanmış, propaganda edilmiştir. Hakikat ise tamamen farklıdır. Dersim, tarihsel-toplumsal bir gerçekliğin, Rıza Yolu olarak kavramlaştırılan Raa Haq-Alevi inancının-kültürünün yoğunlaştığı bir coğrafyanın adıdır. Evet, isyan vardı söylemi koca bir yalandı. Zira Dersim, kendi tarihsel mecrasında fiili bir özerkliği yaşamaktayken, 16. yüzyılda bilmedikleri, tanımadıkları bir güç olan Osmanlı üstlerine gelmiş, sonrasında ise Dersim yüzyılları kapsayan bir kuşatmaya maruz bırakılmış, halkımız derin bir yoksulluk, sefalet ve nice kıyıma maruz bırakılmıştır” ifadelerini kullandı.

“GAYRİ MÜSLİM, KÜRT VE ALEVİYE KATLİAM DÜŞTÜ”

Dersimin ise kendi tarihsel-toplumsal gerçekliğinde fiili bir özerkliği yaşamakta olduğunu söyleyen Çelik, Cumhuriyetin kurulması ile verilen mesajlar ve vaatlerin aksine Dersim’in payına katliam düştüğünün altını çizdi. Gayri Müslim halklar, Kürtler ve Alevilere yönelik planlı bir katliamın gerçekleştiğine değinen Çelik şunları kaydetti:

“Avrupa merkezli yeni bir tahakküm biçimi olan ulus devlet ve zehirli ideolojisi milliyetçilik bu topraklara İttihat ve Terakki Cemiyeti eliyle taşınmış, 1. Paylaşım savaşı yıllarından başlayarak Anadolu’da tek tip iktidar alanına koşullu politikalar uygulamaya konulmuş, nice yıkımlara yol açılmıştır. Cumhuriyetin kuruluş sürecinde Dersimlilerle diyaloglar kurulmuş, birşeylerin değiştiği mesajları verilmiş, kimi Dersimli ileri gelenlerden destek sağlanmış, bu yeni süreçte hak ve özgürlüklerin herkesi kapsayacağı vaad edilmiştir. Fakat gayri müslim halklardan sonra müslüman Kürt kardeşe ve Alevilere de tahammül edilememiş, adına Tunceli denen ve makro düzeyde planlanan bir proje ile Dersim vurulmuştur.”

“DERSİM, İTTİHATÇI KEMALİST AKLIN KIYIMLARINAN BİRİDİR”

“Dersim, İttihatçı-Kemalist politikalar bağlamında, tek tip iktidar alanı yaratmaya koşullu kıyımlar zincirinin halkalarından biridir” diyen Çelik, Dersim isyan etmediğini, aksine üstüne gelen bir zulüm dalgası karşısında her canlının yaptığı gibi çok sınırlı olanaklarıyla yaşam hakkını ve yaşam alanını savunmaya çalıştığını ifade etti.

Çelik, “Dahası, Dersim tarihte yaşanmış ve dünde kalmış bir vaka değildir. Toplumsal varlığımız ve haklarımız hala kabul görmemekte, Dersim Raporlarında belirlenen politikalarla sistematik bir şiddet sarmalında tüketilmeye devam edilmektedir. Hali hazırda topraklarımız adeta insansızlaştırılmış, yerel ekonomi çökertilmiş, doğamız sürekli tahrip edilmekte, inanç ve etnik boyutta asimilasyon sürdürülmektedir” diye konuştu.

“MEZAR YERLERİ AÇIKLANSIN”

Çelik, tek tipçi politikaların bu toprakları cehenneme çevirdiğini, nice acılara yol açtığını söyleyerek demokratik, eşitlikçi ve özgürlükçü bir Cumhuriyet’in ancak inançlar ve farklı kimlikleri tanıyarak yaralarını sarabileceği vurguladı. Dersim halkının taleplerini şöyle sıraladı;

Seyit Rıza ve arkadaşlarının cenazeleri hala ailelerine teslim edilmemiştir. Yine o dönem cezaevlerine konan insanlarımızın da akıbeti öğrenilememiş, ailelerine mezar yerleri dahi gösterilmemiştir. Ailelerinden zorla koparılarak götürülen kız çocuklarının akıbeti hala bilinmemekte, halkımız ve aileleri için bu mesele de kanayan bir yara olarak kalmaya devam etmektedir.Bu toprakların kadim halklarındanız ve sığıntı değiliz. Kürtlüğümüz, Aleviliğimiz bu toprakların gerçeğidir. Kimseden lütuf beklemiyor, en insani ve doğal haklarımızın kabul ve saygı görmesini, anayasal güvence altına alınmasını talep ediyoruz. Bu toprakların tüm halklarının rızalaşacağı, eşitlikçi ve özgürlükçü bir yaşamı inşa edeceği bir geleceğe olan inancımızı koruyoruz.
-Seyit Rıza ve diğer canlarımızın cenazeleri halkımıza teslim edilmeli, Dersim’e nakline engel olmamalıdır.
-Ailelerinden koparılarak götürülen kayıp çocuklarımızın akıbeti açıklanmalıdır.
-Toplumsal kimliğimiz tanınmalı, şiddet ve asimilasyon politikalarına son verilmelidir.

PİRHA/İZMİR