Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Serçeşme Dergisi Yazarı Rıza Çevik, “Yedi Aşık Ali’si” başılığıyla bir yazı kaleme aldı.
Çevik, Kul Himmet, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi, Virani, Nesimi, Yemini ve Fuzuli’nin Ali’nin muhabbetini kendi izanında yaptıklarını, kiminin sadece Zülfikarlı Ali’den bahsederken kimisinin merdanlığından, kimilerinin veliyullahlığından ve kimilerinin de Hakk-ul yakîn Ali’den dem vurduklarını kaydetti.
Çevik, “Sadece yedi ulu aşığımız değil her aşığımızın ve her bir canımızın dilinde Ali Şah-ı Merdan’dır. O’na yüklenecek her türlü vasfa layıktır” dedi.
Çevik’in kaleme aldığı yazının tamamı şöyle:
“OĞLU HÜSEYİN, AŞKI UĞRUNA ŞEHİT OLMAYI ONDAN ÖĞRENDİ”
“Tek bir can vücud buldu Kabe-i Şerif’te; tuttu Muhammed’inin elini aslan pençeleriyle ve asla bırakmadı. Esed’ den Esedullah’ a giden yolculuk işte böyle başladı. Ali oldu, Turab oldu, Haydar oldu, Murteza oldu… Şeriatte Zülfikar kuşandı, Düldül’e bindi. Tarikatte Şah-ı Merdan oldu; hatemi sundu. Marifette erdi kemale; Şah-ı Velayet oldu, veliyullah oldu. Hakikatte ise O’ndan başka Hakk yoktu. Kevser’e mecra oldu; yol açtı akışına. İnancının ve peygamberinin aşkına düştü; aşık oldu. Kendinden sonrayı kendine aşık etti; maşuk oldu. Oğlu Hüseyin aşkı uğruna şehit olmayı O’ndan öğrendi.
“HER AŞIK ALİ’NİN İZANINI KENDİ MUHABBETİNDE YAPTI”
Maşuk Ali’yi methetmek, hikmetlerinden bahsederek O’nun muhabbetlerini yapmak ise aşık-ı sadıkların adeta hazinesi haline geldi. Bu bağlamda her aşık, Ali’nin muhabbetini kendi izanında yapmıştır. Kimi sadece Zülfikarlı Ali’den bahsederken kimisi merdanlığından, kimileri veliyullahlığından ve kimileri de Hakk-ul yakîn Ali’den dem vurdular. Aşık maşuğunu hayalinin erdiği son dereceye kadar yüceltebilir; bunda asla yanılsamam olmamıştır. Bu yüzden de İmam Ali’yi belleğimde anlamlandırırken, bulgularımı hep aşık-ı sadıkların manalarıyla bütünleştirmeye çalışmışımdır. Bu bağlamda örnek aldıklarım ise yedi ulu aşığımızdan başkası değildir.
Hak nasip eylese dergâha varsam
Bir dem divanında dursam ya Ali
Eğilsem dizine niyaz eylesem
Yüzüm tabanına sürsem ya Ali
KUL HİMMET: HER BİR EŞYADA ALİ VARDIR
Kul Himmet’ in Ali’si ile başladık erenler. Kul Himmet 16. yüzyıl aşıklarımızdan. Hemen her aşığın arzusu maşuğunun dergahına varıp halleşmek, hemraz ile sırlardan bahsetmek ya da onun sırlarını keşfetmektir. Kul Himmet de bu arzusunu dile getiriyor yukarıdaki dizelerinde. Niyaz edip yüz sürmeden ne ülfet ne işret ne de halvet olur maşuk ile. Maşuk Ali, pir Ali. Dergah Ali’ nin, Azim ve hizmet Kul Himmet’ in.
Arslanı gördüm meşede
Kırk mum yanar bir şişede
Yedi iklim dört köşede
Ali’yi gördüm Ali’yi
Kul Himmet’e göre Ali zahiren ve batınen ayandır. Her bir eşyada Ali vardır. Zahirinde gösterdiği yiğitliği ve yaşantısının kopyası olan kişiliği ile batınında var olan mucize ve kerametleriyle bir bütündür. O binbir donda baş gösterendir. Muhammed Mustafa’ya ‘ Ya Ali, doğumuna şahit olmasaydım, hikmetinin sırrına akıl erdiremezdim.’ dedirtecek kadar hikmet sahibidir. Bu hikmetlerini bir harf için köle oluşundan almıştır.
Nice yüz bin yıllar Kandilde durdun
Atanın belinden madere geldin
Anın için halkı gümana saldın
Bin bir dondan baş gösterdin ya Ali
Allah’ ın Aslanı sıfatıyla miraç yolculuğunda Muhammed Mustafa’ nın yoluna yatandır Ali. Kırklar meclisinde erkan süren post sahibidir. Tur dağında Musa’ ya görünendir…Bu özellikleri ile Ali, mürüvvet dilenilecek keremkanidir. O’ndan mürüvvet dilenmek, O’nun dergahına varıp eşiğine ve dizine niyaz etmek, O’nun cemalinde alemi seyredip salat etmek Kul Himmet’ in vazgeçilmezleridir.
Kırklar meclisinde sürdün erkânı
Münevver eyleyip açtın cihanı
Musa muhabbette görüptür seni
Ya Ali mürvettir, Mürvet ya Ali
Allah, Muhammed, Ali üçlemesini sıklıkla deyişlerinde görebildiğimiz Kul Himmet için Ali, Muhammed’den ayrısı gayrısı olmayandır. Çünkü onlar aynı nurdan yaratılmışlardır. Bu üçleme ile yolumuzun menzillerinden biri olan vahdet-i vücud gerçekleşmiştir. Ali kainattan evvel vardır ve tüm ruhlar kalplerine işlenen Ali’nin aşkı ile onurlandırılmışlardır.
PİR SULTAN ABDAL: ALİ ŞAH OLANDIR
Diğer bir aşığımız yine 16.yy’da yaşamış Pir Sultan Abdal. Pir Sultan Abdal da Ali ile özdeşleştirdiği alemi seyirdedir aşk hayatında. Maşuk Ali’nin muhabbeti dilinden düşmez. En çok üzerinde durduğu konu Muhammed Mustafa ile İmam Ali’ nin refikliğidir. Ali her yerde Muhammed ile beraberdir. Hakk habibinin ‘Edrikni’ dediğinde fizanda bile olsa carına yetendir Ali. Ali evliyanın, enbiyanın ve bilcümle velinin sırlarına aşikardır. Sırat köprüsünün geçiş bileti bile Ali’dedir Pir Sultan’a göre.
Pir Sultan’ım bu nefesi haklayan,
Evliyanın gizli sırrın saklayan,
Sırat köprüsü’nün başın bekleyen,
Birisi Muhammed, birisi Ali.
Pir Sultan’a göre Ali şah olandır. ‘Açılın kapılar Şah’a gidelim’ dediğindeki gayesi Ali ve onun yolunun engelleridir. (kapılar) Bağlılığı Ali evladına (on iki imamlara) ve niyazı yine Ali evladınadır. Ali mürüvvet dilenecek, günahları ve kusurları bağışlayacak yerdir.
Pir Sultan’ım tamam oldu sözümüz
On İki İmam’a bağlı özümüz
Muhammed Mehdi’ye var niyazımız
Kalma günahlara mürvet ya Ali
Pir Sultan’a göre Muhammed ile Ali’nin ruhları yaratılan ilk ruhlardır ve evveli olduğu kadar da ahiridir. İmam Ali dünyaya çok defa gelip gitmiştir; türlü donda, her zamanda var olan O’dur. Kerem sahibidir Ali.
Evvelin evveli Muhammed Ali,
Zâhir batın kerem Şah-ı Merdan’ın.
Tenimiz Muhammet, canımız Ali,
Cümle şad ü hurrem Şah-ı Merdan’ın
Ali merdandır. Her durumda sevenine yardım edendir. Yardımda sınır tanımaz Ali. Gahi rahman olur verir, gahi köle gibi pazarda satılır, gahi ekmeğini paylaşarak Hel eta’yı yaşar. Sırat köprüsünde olduğu gibi sorgu anındada oradadır. Taptuk Emre’nin Yunus’a ‘Bizim Yunus’ demesi gibi Ali de sıratta ve sorgu-sualde ‘bizim …’ diyendir.
Sorgucular geldi sual sormaya,
Yardımcımız Şah-ı Merdan Al(i)’ oldu.
