Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Kürt Alevileri tarafından hicri takvime göre yeni yıla giriş olarak kabul edilen ve her yıl DBP Dersim Belediyesi tarafından kutlanan Khal Gağan, bu yıl belediyeye atanan kayyum nedeniyle kutlanamadı.
Khal Gağan, Dersim coğrafyasında Kürt Alevileri tarafından kutlanan ve günümüze kadar gelebilmiş eski bir gelenek. Aralık ayının ilk haftası başlayan, eskinin uğurlanması ve yeni gelen yıla merhaba anlamı taşıyan Khal Gağan kutlamaları, Ocak ayının ilk haftasına kadar sürer.
Kutlamanın yapıldığı gün çocuklar sabah erkenden kalkıp, en güzel elbiselerini giyinerek Khal Khek (İhtiyar Adam) eşliğinde hediye toplamaya gidilir. Toplu bir şekilde gidilen evlerin kapıları çalınarak “Gağanê Sıma Bımbarek Bo” (Gağanınız kutlu olsun) denilerek ev ahalisi selamlanır ve şarkılar eşliğinde Khal Khek oyununu oynanır. Ardından ev sahibinin verdiği yiyecekler köyün bir evinde pişirilip, topluca yenilir, geri kalanlar da yoksul ailelere dağıtılır.
Suyun başında niyaz dağıtılır
Khal Gağan hakkında bilgi veren 65 yaşındaki Esma Aslan,
Gağan kutlamaları gereğince Aralık ayının son 3 gününde niyaz (lokma) dağıtıldığını, kırgınların barıştırıldığını söyledi. Aslan, “Ermeniler sürgün edilmeden önce Hristiyan Ermeniler aynı günlerde suya haç atarken, Kirmançlar suyun başında niyaz (lokma) dağıtır ‘çıla’ yani mum yakardı” dedi.
Köyden çıktıktan sonra ortaokul çağlarına kadar bu gelenek ve inançlarını devam ettirdiklerini ancak şehre taşındıktan sonra unutulduğunu söyleyen Esma Aslan, 1990’lı yıllardan sonra ise bu geleneğin tamamen unutulduğunu söylüyor.
Kültürümüz yok olmanın eşiğinde
Esma Aslan, asimilasyon politikalarının Alevi toplumuna ait kültürü yok olmanın eşiğine getirdiğini ifade etti ve ekledi: “Biz onların dinine karşı değiliz ama bizim çocuklar onların inancına göre eğitim alıyorlar. Biz kendi inancımıza göre yetiştiremiyoruz. Bu nedenle de Gağan gibi günleri yaşatamıyoruz.”
MELİKE AYDIN / JİNNEWS/DERSİM
